Czy w kontekście sporów związanych z kredytami frankowymi konsument będzie zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z kapitału banku?
Tytułem wstępu wskazujemy, że kwestia związana z ewentualną koniecznością zapłaty wynagrodzenia przez konsumenta na rzecz banku za bezumowne korzystanie z kapitału budzi ostatnimi czasy wiele kontrowersji. Dodatkowo atmosfera panująca w otoczeniu przedmiotowego zagadnienia jest podsycana przez same banki, które twierdzą, że takie rozwiązanie jest możliwe i prawnie dopuszczalne. My jednak wiemy, że takiej możliwości nie ma i wprost zamykamy jakąkolwiek polemikę na tym gruncie z bankiem. Nasze stanowisko nie jest oczywiście odosobnione. W pełni zasadnym jest przywołanie wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 20 lutego 2020 r. (sygn. akt: I ACa 635/19), w którym skład orzekający wskazał, że żądanie ze strony banku (kredytodawcy) zapłaty przez konsumenta (kredytobiorcy) wynagrodzenia za korzystanie z kapitału banku stanowi w rzeczywistości nieuczciwą praktykę rynkową, na którą nie może być zgody. Brak jest podstaw ku temu, aby konsument (kredytobiorca) w ramach rozliczenia nieważnej umowy na podstawie przepisów prawa o nienależytym świadczeniu, był zobligowany do ponoszenia kosztów za korzystanie z kapitału danego banku.
Wyroki krajowych sądów pokrywają się z stanowiskiem zaprezentowanym przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – dalej „TSUE”.
Punktem wyjścia do tak korzystnego z punktu widzenia interesów konsumentów, rozwiązania jest stanowisko zaprezentowane przez TSUE w wyroku z dnia 4 czerwca 2020 r. (sygn. akt: C-301/18 w sprawie Leonhard). Nie zagłębiając się w obszerną analizę powyższego wyroku TSUE wskazujemy jedynie, że rozstrzygnięcie to znajduje naszą pełną aprobatę. Szczególnie cieszy nas stanowisko Rzecznika Finansowego, który również przychylnie opiniuje wyrok TSUE. Na kanwie przedmiotowego rozstrzygnięcia oceniają również stan prawny nasze krajowe sądy, które w pełni podzielają stanowisko składu orzekającego TSUE.
Wszyscy czekają na uchwałę Sądu Najwyższego. Przyjdzie nam jeszcze poczekać, tyle tylko, że nie wiem dokładnie na co i czy się tego doczekamy.
Problematyka bezumownego korzystania z kapitału powinna zostać rozstrzygnięta w uchwale Sądu Najwyższego. Kwestia ta nie pozostawia złudzeń i wydaje się być bezsporna. Dlatego też zasadnym jest zebranie wszelkich możliwych kwestii i jednoznaczne rozstrzygnięcie w formie uchwały. Bez powyższego trudno będzie mówić o stałej, jednolitej linii orzeczniczej, gdyż cały czas znajdują się sądy, które niestety nie wiedzą jak dokładnie rozstrzygnąć dane zagadnienie prawne związane z tak obszerną materią jaką są kredyty frankowe i zawiłości prawne z nimi związane. Według nas powinniśmy oczekiwać uchwały rozstrzygającej między innymi takie kwestie jak: wynagrodzenie za korzystanie z kapitału banku, przedawnieniem roszczeń i sposobu ich rozliczania między bankiem a konsumentem etc. Szczególnie teraz, gdy liczba spraw sądowych rośnie w zatrważającym tempie, korzystnym wydaje się uchwalenie jednoznacznych interpretacji, które będą wyznacznikiem, swoistym drogowskazem orzeczniczym dla wszystkich sądów krajowych w Polsce. Wierzymy, że tylko takie rozwiązanie jest w stanie skutecznie przyspieszyć i realnie wpłynąć na rozstrzygnięcia sądów krajowych z uwzględnieniem regulacji prawa unijnego. Niestety kwestia przedmiotowej uchwały cały czas pozostaje nierozstrzygnięta, a skład orzekający Sądu Najwyższego cały czas przesuwa termin. W kuluarach mówi się nawet o tym, że być może uchwała ta nie zostanie podjęta – o tym przekonamy się w przyszłości, my natomiast konsekwentnie rozwijamy działania naszego zespołu, aby skutecznie bronić interesów naszych Klientów niezależnie od sytuacji i otoczenia.
Korzystanie z kapitału w sprawach frankowych, a stanowisko Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – dalej „UOKiK”.
Kolejny raz UOKiK podkreśla, że uchwała Sądu Najwyższego w sprawie wynagrodzenia za korzystanie z kapitału jest niezwykle mocno oczekiwana przez każdą stronę sporu. Prezes UOKiK – Tomasz Chróstny wskazuje, że banki, które chcą uniknąć sytuacji, w której będą masowo zapadać niekorzystne dla nich orzeczenia sądowe (powiększające straty o odsetki, koszty postępowania etc.), powinny szybko przedstawić konsumentom realne i korzystne propozycje rozwiązań polubownych. O kwestii tej traktować będzie nasz kolejny wpis, jednakże już teraz możemy przekazać, że nasze stanowisko odnośnie ugodowego rozwiązania sporu z bankiem jest wysoce krytyczne i nie znajduje naszej aprobaty. Podsumowując – UOKiK spodziewa się korzystnego rozstrzygnięcia z punktu widzenia interesów konsumentów, szczególnie na kanwie wydaje się najistotniejszego wyroku TSUE z dnia 3 października 2019 r. (sygn. akt: C-260/18 w sprawie Dziubak), w którym to wyroku stanowiącym kamień milowy sporu konsumenci vs. banki, rozstrzygnięto wiele istotnych kwestii, dzięki którym skutecznie możemy walczyć o interesy naszych Klientów. Podzielamy stanowisko zarówno TSUE oraz UOKiK – brak jest legalnej możliwości żądania od konsumentów wynagrodzenia za korzystanie z kapitału przez banki.